Zajmujemy się w Akademii imprintingiem źrebiąt oraz hodowlą wykładając online oba programy. Od lat dostajemy podziękowania za uratowanie życia źrebiąt, które zwykle usypiano ze względu na problemy neurologiczne. Wykładamy o niezwykle efektywnej i błyskawicznej technice przywracania neurologicznych funkcji życiowych źrebiąt dotkniętych syndromem NMS. W lutowym wydaniu Thehorse ukazal się ciekawy artykuł Stacey Oke DVM.
Andrzej Makacewicz
Ratowanie źrebaka z objawami dummy foal
Zespół nieprzystosowania noworodków (maladjustment syndrome) jest diagnozą, do której należy szybko dojść, aby uratować źrebię. Dowiedz się o zdroworozsądkowym podejściu do dbania o zdrowie „manekinów źrebiąt”.
Zdroworozsądkowe podejście do pielęgnacji „manekinów” z powrotem do zdrowia
Manekin, szczekacz, wędrowiec, śpiący. Encefalopatia noworodkowa. Encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna. Asfiksja okołoporodowa. Zespół niedostosowania noworodków – maladjustment syndrome . Bez względu na to, jak nazwiesz źrebaka lub jego stan, sprowadza się to do jednej pewnej rzeczy: W-O-R-K.
„Dotknięte chorobą źrebięta mogą wymagać intensywnej opieki, jeśli mają zostać uratowane”, mówi Jen Gold, DVM, Dipl. ACVIM-LAIM, ACVECC, docent kliniczny na Washington State University w Pullman. „Oznacza to całodobową opiekę, aby były czyste, suche, odżywione, nawilżone, ale nie przewodnione, wolne od napadów, kontuzji, unikanie odleżyn, jeśli leżą (leżą i nie mogą wstać) oraz często podawaną mieszankę leków”.
Innymi słowy, opieka nad krytycznie chorym źrebakiem pochłonie twój czas, dopóki źrebię (miejmy nadzieję) nie wyzdrowieje.
Co to jest źrebię obojętne – dummy foal?
Źrebięta z zespołem niedostosowania noworodków (NMS, zwane również źrebiętami nieprzystosowanymi – maladjusted foals) cierpią na określoną nieinfekcyjną dysfunkcję ośrodkowego układu nerwowego, wyjaśnia dr Sally DeNotta, DVM, Dipl. ACVIM, adiunkt kliniczny medycyny dużych zwierząt na Uniwersytecie Florydy w Gainesville. Typowe objawy NMS to:
- Utrata powinowactwa do klaczy i bezcelowa wędrówka;
- Nadmierna senność i/lub ogólne otępienie;
- Brak odruchu ssania;
- Obserwowanie gwiazd, wysuwanie języka i odrętwienie;
- Napady padaczkowe, łagodne zdarzenia ogniskowe i skurcze twarzy lub uogólnione drgawki mięśni;
- Pozorna ślepota;
- Nieprawidłowa wokalizacja, która brzmi jak szczekanie; oraz
- Nieregularne wzorce oddechowe.
Dotknięte chorobą noworodki (około 1-2% żywych źrebiąt) zwykle wykazują opisane powyżej objawy kliniczne od przyjścia na swiat lub w ciągu kilku dni po urodzeniu bez powikłań. Gdy źrebię wykazuje oznaki nieprawidłowości neurologicznych, twój lekarz weterynarii powinien go zbadać i szybko wykluczyć choroby neurologiczne i inne dotykające nowonarodzone źrebięta, takie jak:
- Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (zakażenie ośrodkowego układu nerwowego);
- Ciężka sepsa (ogólnoustrojowa infekcja bakteryjna);
- mieloencefalopatia herpeswirusa-1 koni;
- Hepatoencefalopatia (nieprawidłowa czynność wątroby powodująca objawy neurologiczne);
- Zaburzenia metaboliczne i elektrolitowe;
- Uraz fizyczny (z dystocji – trudniejszego porodu – lub gdy klacz nadepnie na źrebię);
- Wady wrodzone (stany, z którymi się rodzą – na przykład wodogłowie, czyli nadmiar płynu w mózgu);
- Zespół lawendowego źrebaka, stan genetyczny arabów;
oraz
- Choroba białych mięśni (wynikająca z niedostatecznego spożycia selenu lub witaminy E).
Gdy weterynarz zdiagnozuje NMS, leczenie musi być szybkie. Musisz także zdecydować, czy skierować swoją klacz i źrebię do kliniki, czy podjąć zadanie opieki nad źrebakiem na farmie.
„Opieka wspomagająca jest najważniejszą częścią zarządzania źrebiętami „manekinami”, zwłaszcza że wiele z tych źrebiąt może być również septycznych” – mówi Gold. „Wczesne rozpoznanie i działanie jest zawsze lepsze niż czekanie. Objawy, na które musisz zwrócić uwagę, to niezdolność lub niechęć do pielęgnacji, nieprawidłowe zachowanie i otępienie (ospałość lub brak czujności).”
Tak, 24-godzinna intensywna opieka jest droga; jednak przy odpowiedniej opiece podtrzymującej około 70-80% dotkniętych chorobą źrebiąt całkowicie wyzdrowieje i może prowadzić normalne dorosłe życie.
Stacey Oke, DVM, mgr inż
.
Stacey Oke jest praktykującym weterynarzem oraz niezależnym pisarzem i redaktorem medycznym. Interesuje się zarówno dużymi, jak i małymi zwierzętami, medycyną komplementarną i alternatywną. Od 2005 roku pracowała jako konsultantka badawcza dla firm zajmujących się suplementami diety, pomagała lekarzom i weterynarzom w publikowaniu artykułów naukowych i podręczników oraz pisała dla wielu czasopism edukacyjnych i stron internetowych.